
Πίνακες Ανάπτυξης
Οι πίνακες ανάπτυξης είναι ένα βασικό εργαλείο παρακολούθησης της τυπικής ανάπτυξης των παιδιών για γονείς και θεραπευτές.
Πίνακας γλωσσικής ανάπτυξης
Βρέφος
-> Προσέχει όταν του μιλάτε
-> Κλαίει ή ταράζεται με διάφορους θορύβους
0-7 μηνών
-> Γυρίζει προς το μέρος σας όταν του μιλάτε
-> Ανταποκρίνεται στη φωνή οικείων προσώπων
-> Κατανοεί την αλλαγή του τόνου της φωνής του ενήλικα
-> Γελάει
-> Αντιδρά σε ήχους
-> Εντυπωσιάζεται από τα παιχνίδια που παράγουν ήχους
7-12 μηνών
-> Αντιδρά στο άκουσμα του ονόματός του
-> Παράγει μικρές επαναλαμβανόμενες συλλαβές
-> Μιμείται διάφορους ήχους
-> Χρησιμοποιεί την ομιλία για να τραβήξει την προσοχή σας
-> Καταλαβαίνει λέξεις και απλές οδηγίες
1-2 ετών
-> Παραλείπει κάποια αρχικά σύμφωνα και σχεδόν όλα τα τελικά
-> Χρησιμοποιεί δύο λέξεις μαζί
-> Ρωτάει με μία ή δύο λέξεις
-> Καταλαβαίνει απλές και πιο σύνθετες οδηγίες
-> Δείχνει μέρη του σώματος καθώς και εικόνες διάφορων αντικειμένων όταν του ζητηθεί
-> Ακούει ευχάριστα παραμύθια και τραγούδια
-> Συνδυάζει χειρονομίες και λόγο
-> Λέει το όνομά του
-> Το λεξιλόγιό του περιλαμβάνει 50 έως 100 ή και περισσότερες λέξεις
2-3 ετών
-> Ζητάει αντικείμενα με το όνομά τους
-> Παρακολουθεί διάλογο
-> Καταλαβαίνει και εξηγεί τη χρήση αντικειμένων
-> Καταλαβαίνει τις έννοιες «ένα-πολλά»
-> Χρησιμοποιεί πληθυντικό αριθμό
->Ο λόγος του γίνεται ολοένα και πιο κατανοητός
->Φτιάχνει προτασούλες 3 ή 4 λέξεων
-> Ακολουθεί απλές εντολές και απαντά σε απλές ερωτήσεις
->Κάνει αρκετά γραμματικά λάθη
->Χρησιμοποιεί το λόγο για να εκφράσει τις ανάγκες του
->Του αρέσουν τα παραμύθια και τα παρακολουθεί με ευκολία
->Το λεξιλόγιό του περιλαμβάνει έως 250 ή και περισσότερες λέξεις
3-4 ετών
->Φτιάχνει προτασούλες με 4 ή 5 λέξεις
->Καταλαβαίνει την λειτουργία των αντικειμένων
->Απαντά σε απλές ερωτήσεις (ποιος, πού, πότε, γιατί)
->Αναγνωρίζει τα βασικά χρώματα, σχήματα, ποσότητες και χρονικές έννοιες
->Κάνει λιγότερα γραμματικά λάθη
->Συμμετέχει σε συζητήσεις
->Αρθρώνει σωστά τα περισσότερα σύμφωνα και φωνήεντα της γλώσσας μας εκτός από τα /ρ/, /λ/, /θ/, /σ/
->Αρχίζει να περιγράφει δραστηριότητες που έκανε κατά τη διάρκεια της ημέρας του
->Το λεξιλόγιό του περιλαμβάνει 800 έως 1500 ή και περισσότερες λέξεις
->Η ομιλία του πλησιάζει περισσότερο σε αυτή των ενηλίκων (μορφοσυντακτικά)
4 - 5 ετών
->Φτιάχνει προτασούλες με 4 έως 8 λέξεις
->Ακούει σύντομες και απλές ιστορίες και κάνει ερωτήσεις σχετικά με αυτές
->Απαντά σε σύνθετες ερωτήσεις
->Ακολουθεί σύνθετες εντολές
->Περιγράφει την ημέρα του και τις εμπειρίες του
->Καταλαβαίνει σχεδόν όλα όσα λέγονται στο σπίτι, στον παιδικό σταθμό ή στο νηπιαγωγείο
->Μπορεί να διηγηθεί ολοκληρωμένα μια ιστορία
->Εμπλουτίζει τις προτάσεις του με επίθετα και λεπτομέρειες
->Δεν κάνει γραμματικά και συντακτικά λάθη
->Αρθρώνει σωστά σχεδόν όλους τους ήχους της γλώσσας
->Επικοινωνεί εύκολα με παιδιά και ενήλικες
->Το λεξιλόγιό του περιλαμβάνει 900 έως 2000 ή και περισσότερες λέξεις
5 - 6 ετών
->Κάνει ερωτήσεις με το «πώς»
->Παράγει σωστά όλους τους φθόγγους και τα συμπλέγματά τους
->Χρησιμοποιεί απλές και επαυξημένες προτάσεις
->Τραγουδά ολόκληρα τραγούδια και αποστηθίζει ποιηματάκια
->
->Αναγνωρίζει όλα τα χρώματα και σχήματα
->Κατανοεί αντίθετες έννοιες
->Ξεχωρίζει το πραγματικό από το φανταστικό σε μια ιστορία
->Ξεκινά και διατηρεί το θέμα μιας συζήτησης
->Το λεξιλόγιό του αυξάνεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς
->
Πηγές :
1) ΕΔΑΛΦΑ Στάδια Τυπικής Ανάπτυξης, Εταιρία ψυχικής υγεία παιδιού και εφήβου Αιτωλοακαρνανίας - ΕΨΥΠΕΑ
2) Ψυχοκινητική Αγωγή, Γ. Δράκος, Ν. Μπινιάς, εκδ. Πατάκη
Πίνακας ανάπτυξης κινητικών δεξιοτήτων
0-1 μηνός
-> Δε στηρίζει το κεφάλι του
-> Είναι σε στάση νεογνού
1-2 μηνών
-> Στηρίζει το κεφάλι του για δευτερόλεπτα
-> Κλωτσάει
-> Αρχίζει να ξαπλώνει στα πλάγια
-> Προσπαθεί να πάρει καθιστή θέση
-> Έχει αντανακλαστική αντίληψη των αντικειμένων
2-3 μηνών
-> Κουνάει ολοένα και περισσότερο το κεφάλι του
-> Σηκώνει το κεφάλι του όταν είναι ανάσκελα
-> Προσπαθεί να πιάσει αντικείμενα αλλά δεν τα καταφέρνει
3-6 μηνών
-> Σηκώνει και στηρίζει το κεφάλι του
-> Σηκώνεται στους αγκώνες
-> Γυρίζει στο πλάι
-> Αρχίζει να έχει αμφίπλευρο συντονισμό
-> Κάθεται με υποστήριξη
-> Πιάνει αντικείμενα με την παλάμη του
-> Πιάνει και με τα δύο χέρια μαζί
-> Αρχίζει να χρησιμοποιεί τον αντίχειρα και το δείκτη
6-8 μηνών
-> Μπορεί να κάθεται χωρίς υποστήριξη για λίγο
-> Αναπηδά
-> Ξαπλώνει μπρούμυτα και ανάσκελα και προσπαθεί να γυρίσει από τη μια θέση στην άλλη
-> Μεταφέρει πράγματα από το ένα χέρι στο άλλο
8-10 μηνών
-> Κάθεται χωρίς υποστήριξη
-> Ξεχωρίζει το δείκτη από τον αντίχειρα
-> Προσπαθεί να μπουσουλήσει
-> Στέκεται όρθιο με υποστήριξη
-> Αρχίζει να πιάνει αντικείμενα με τρία δάχτυλα
10-12 μηνών
-> Αλλάζει θέσεις
-> Αρχίζει να μπουσουλάει
-> Στηρίζεται στα έπιπλα και σηκώνεται όρθιο
-> Στηρίζεται με το ένα ή και τα δύο χεράκια και προσπαθεί να περπατήσει
-> Δείχνει αντικείμενα χρησιμοποιώντας το δείκτη
-> Προσπαθεί να πιάσει αντικείμενα που βρίσκονται μέσα σε κουτιά
-> Κρατάει το μολύβι σαν να πρόκειται να γράψει
-> Χτυπάει παλαμάκια
-> Ανοίγει ένα βιβλίο
1-1,5 έτους
-> Περπατάει χωρίς υποστήριξη
-> Ανεβαίνει σκαλιά μπουσουλώντας
-> Κρατάει μια μικρή μπάλα και την πετάει
-> Βάζει το καπάκι στο μπουκάλι
-> Γυρνάει σελίδες από βιβλίο
-> Κάνει γραμμές με το μολύβι
-> Σκύβει για να πιάσει κάτι όταν πέσει
-> Αρχίζει να προτιμά το ένα του χέρι (δεξί/αριστερό)
-> Τρέχει αλλά πέφτει
1,5-2 έτών
-> Κάνει πηδηματάκια
-> Σκαρφαλώνει στην καρέκλα
-> Κάθεται μόνο του στο τραπέζι
-> Τρέχει χωρίς να πέφτει
-> Κλωτσάει την μπάλα
-> Ανεβαίνει σκαλιά χωρίς υποστήριξη
-> Κάνει μουτζούρες
-> Ανοίγει την πόρτα
-> Περνάει χάντρες σε κλωστή
-> Βάζει το κλειδί στη κλειδαριά
2-3 έτών
-> Ανεβοκατεβαίνει σκαλιά μόνο του
-> Στέκεται στο ένα πόδι
-> Στέκεται στις μύτες
-> Κάνει τούμπα
-> Αρχίζει να χρησιμοποιεί ψαλίδι
-> Αρχίζει να ξεβιδώνει (π.χ. καπάκι από μπουκάλι)
-> Παίζει με πλαστελίνη και φτιάχνει μπαλίτσες
-> Γράφει κάθετες, οριζόντιες και κυκλικές γραμμούλες
3-4 ετών
-> Κάνει ποδήλατο με τρεις ροδές
-> Κάνει κούνια μόνο του
-> Ζωγραφίζει κύκλο, τετράγωνο και σταυρό
-> Ζωγραφίζει άνθρωπο με 2 έως 3 μέλη
-> Κόβει το χαρτί στη μέση
-> Χτίζει πύργο με εννιά κυβάκια
-> Κάνει πάζλ με 3 έως 7 κομμάτια
-> Αποκτά πλευρίωση (αριστερό ή δεξί χέρι)
4-5 ετών
-> Ισορροπεί στο ένα πόδι
-> Ανεβοκατεβαίνει σκάλες εναλλάσσοντας τα ποδαράκια του
-> Χορεύει
-> Χοροπηδάει στο ένα πόδι
-> Πετάει την μπάλα σε κατεύθυνση
-> Κόβει και κολλάει χαρτιά ακολουθώντας γραμμές
-> Ξεκλειδώνει
-> Ζωγραφίζει άνθρωπο με 5 μέλη
-> Αντιγράφει γεωμετρικά σχήματα
5-6 ετών
-> Κάνει ποδήλατο χωρίς βοηθητικές
-> Κολυμπάει
-> Περπατά ανάποδα
-> Κάνει τούμπες
-> Κάνει σκοινάκι
-> Χτίζει πολύπλοκες κατασκευές
-> Κόβει γεωμετρικά σχήματα
-> Περνάει μικρές χάντρες σε κλωστή
-> Ζωγραφίζει σπίτι
Πηγές :
1) ΕΔΑΛΦΑ Στάδια Τυπικής Ανάπτυξης, Εταιρία ψυχικής υγεία παιδιού και εφήβου Αιτωλοακαρνανίας - ΕΨΥΠΕΑ
2) Ψυχοκινητική Αγωγή, Γ. Δράκος, Ν. Μπινιάς, εκδ. Πατάκη
Πίνακας ανάπτυξης συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων
0-3 μηνών
-> Αναπτύσσει δέσιμο με το πρόσωπο που το φροντίζει
-> Δείχνει ευχαρίστηση
-> Δείχνει έκπληξη
-> Αναπτύσσει κοινωνικό χαμόγελο
-> Χαμογελάει όταν του χαμογελούν
-> Ανταποκρίνεται στη μουσική
-> Εκφράζει χαρά
3-6 μηνών
-> Εκφράζει θυμό
-> Γελάει
-> Εκδηλώνει τα συναισθήματά του με φωνούλες
-> Αρχίζει να εκδηλώνει το άγχος αποχωρισμού
-> Βγάζει κραυγές για να συγκεντρώσει την προσοχή
6-9 μηνών
-> Αντιδρά σε φιλική ή επιθετική διάθεση
-> Αρχίζει να εκδηλώνει ντροπή/ανησυχία μπροστά σε τρίτους
-> Θυμώνει όταν του πάρουν κάτι από τα χέρια
-> Αντιδρά όταν βλέπει τον εαυτό του στον καθρέφτη
9-12 μηνών
-> Αποκτά διαφορετική σχέση με κάθε μέλος της οικογένειας
-> Έχει πλέον το δικό του ρόλο και θέση στην οικογένεια
-> Ανταποκρίνεται στην επαφή του με άλλα παιδιά
-> Εκφράζει την επιθετικότητά του
-> Επαναλαμβάνει ήχους που έκαναν τους άλλους να γελάσουν
1-2 ετών
-> Φαίνεται να αντιλαμβάνεται την διάθεση των άλλων
-> Εκδηλώνει τρυφερότητα
-> Αντιδρά έντονα στον αποχωρισμό
-> Δείχνει ζωηρό ενδιαφέρον και εξερευνητική διάθεση για πράγματα, πρόσωπα, γεγονότα
-> Χαιρετά τους άλλους όταν το παροτρύνουν ή αυθόρμητα
-> Εκφράζει ντροπή
-> Αρχίζει να αποκτά αυτονομία
-> Λέει «ευχαριστώ»
-> Παίζει με άλλα παιδάκια
-> Δε θέλει να μοιράζεται τα πράγματά του
-> Έχει εκρήξεις θυμού
2 - 3 ετών
-> Μειώνεται το άγχος του αποχωρισμού
-> Είναι εξαιρετικά δραστήριο και δείχνει να μην κουράζεται
-> Αντιδρά στην οριοθέτηση
-> Δεν κατανοεί τον κίνδυνο
-> Ζητά την άμεση ικανοποίηση των επιθυμιών του και αντιδρά σε κάθε αναβολή τους
-> Φέρεται εγωκεντρικά
-> Αρχίζει να αναπτύσσει γνώμη για το τι θέλει και τι δε θέλει
-> Αναπτύσσει δικές του συμπεριφορές
-> Εκδηλώνει συνειδητές συμπεριφορές αγάπης και διαμαρτυρίας
-> Είναι έτοιμο να δεχθεί όρια σχετικά με τη σωματική του ασφάλεια
-> Γνωρίζει το φύλο του
3 - 4 ετών
-> Μπορεί να περιμένει τη σειρά του
-> Αισθάνεται ενοχή
4 - 5 ετών
-> Είναι ολοένα και λιγότερο εγωκεντρικό
5 - 6 ετών
-> Αισθάνεται ανασφάλεια
-> Αναπτύσσει το αίσθημα της εμπιστοσύνης
Πηγές :
1) ΕΔΑΛΦΑ Στάδια Τυπικής Ανάπτυξης, Εταιρία ψυχικής υγεία παιδιού και εφήβου Αιτωλοακαρνανίας - ΕΨΥΠΕΑ
Πίνακας ανάπτυξης δεξιοτήτων καθημερινής ζωής
0-2 μηνών
-> Θηλάζει
2 - 3 μηνών
-> Αναγνωρίζει το μπιμπερό
-> Συνδέει το φαγητό με συγκεκριμένους ήχους
-> Ανταποκρίνεται στο κάλεσμα αυτού που το φροντίζει προσπαθώντας να σηκώσει τα χέρια του
3-4 μηνών
-> Διαχωρίζει τα χείλη από τη γλώσσα (ανεξάρτητες κινήσεις)
-> Σουφρώνει τα χείλη
-> Ελέγχει εκούσια το στόμα
4 - 5 μηνών
-> Εμφανίζει μικρού εύρους κινήσεις της γλώσσας
-> Αναστρέφει τη γλώσσα μετά την απομάκρυνση του κουταλιού, απωθώντας το φαγητό με τη θέλησή του
5 - 6 μηνών
-> Σπρώχνει το φαγητό προς τα έξω με τη γλώσσα του
-> Βγάζει δοντάκια
6 - 7 μηνών
-> Κλείνει τα χείλη όταν έχει χορτάσει
-> Τρώει αλεσμένες τροφές
7 - 8 μηνών
-> Κάνει συγχρονισμένες κινήσεις γλώσσας, χειλιών και σαγονιού
8 - 9 μηνών
-> Πιάνει με τα χεράκια του το μπιμπερό/ποτήρι όταν πίνει
-> Δαγκώνει το ποτήρι
9 - 10 μηνών
-> Τρώει στέρεα τροφή, π.χ. μπισκότα
-> Συγχρονίζει τις κινήσεις του στόματος και του προσώπου
10 - 11 μηνών
-> Προσπαθεί να πιάσει το κουτάλι για να φάει μόνο του
-> Σταματά το θηλασμό
11 - 12 μηνών
-> Χρησιμοποιεί τα χείλια του για να πάρει το φαγητό από το κουτάλι
-> Βοηθάει στο ντύσιμο κουνώντας τα χέρια και τα πόδια του
1 - 1,5 έτους
-> Αρχίζει να χρησιμοποιεί καλύτερα το κουτάλι
-> Μιμείται καθημερινές λειτουργίες
-> Βγάζει τις κάλτσες και τα παπούτσια του
-> Γίνονται οι πρώτες προσπάθειες ελέγχου των σφικτήρων με τη χρήση γιο-γιο
1,5 - 2 ετών
-> Αρχίζει να μαζεύει τα παιχνίδια του
-> Τρώει φαγητά που μπορούν να μασηθούν
-> Βοηθά αρκετά στο ντύσιμο-γδύσιμο
-> Ελέγχει την κύστη του κατά τη διάρκεια της μέρας
-> Ενθουσιάζεται όταν χρησιμοποιεί γιο-γιο
2 - 3 ετών
-> Αρχίζει να ντύνεται κα να γδύνεται μόνο του
-> Τρώει το ίδιο φαγητό με την οικογένεια στο τραπέζι
-> Αποκτά έλεγχο του εντέρου κατά τη διάρκεια της μέρας
-> Προσπαθεί να πλύνει μόνο του τα χέρια και το πρόσωπό του
-> Μαζεύει τα παιχνίδια του μετά από υπόδειξη
-> Φυσάει τη μύτη του όταν του το θυμίζουν
3 - 5 ετών
-> Τρώει μόνο του χρησιμοποιώντας το πιρούνι
-> Ζητάει να πάει στην τουαλέτα
-> Χρησιμοποιεί την τουαλέτα χωρίς βοήθεια
-> Βάζει τα παπούτσια του
-> Ξεκουμπώνει κουμπιά και φερμουάρ και λύνει τα κορδόνια του
-> Πλένει και σκουπίζει τα χέρια του και το πρόσωπό του
5 - 6 ετών
-> Ντύνεται και γδύνεται
-> Δένει τα κορδόνια του
-> Βουρτσίζει τα δόντια του
-> Έχει πλήρη έλεγχο των σφικτήρων
-> Προσπαθεί να κάνει μπάνιο μόνο του
Πηγές :
1) ΕΔΑΛΦΑ Στάδια Τυπικής Ανάπτυξης, Εταιρία ψυχικής υγεία παιδιού και εφήβου Αιτωλοακαρνανίας - ΕΨΥΠΕΑ
2) Ψυχοκινητική Αγωγή, Γ. Δράκος, Ν. Μπινιάς, εκδ. Πατάκη